Aromaty spożywcze – niezbędne w przemyśle spożywczym

Aro­maty spo­żyw­cze odgry­wają ogromną rolę w prze­my­śle spo­żyw­czym. Są nie­za­stą­pione w two­rze­niu spe­cy­ficz­nych doznań organoleptycznych. Dzięki nim można stwo­rzyć żywność, która będzie cha­rak­te­ry­zo­wać się okre­ślo­nym sma­kiem i zapa­chem, co znacząco wpływa na jej atrakcyjność. W dzisiejszym przetwórstwie spożywczym tego typu środki zapachowe do produktów spożywczych, są chętnie i szeroko stosowane. Z tego powodu branża aromatyczna bardzo prężnie się rozwija, a w sklepach pojawiają się nowe aromaty, które są bardziej trwałe i mocniejsze od ich poprzedników.

Rodzaje aro­ma­tów spo­żyw­czych

Sub­stan­cje aro­matyczne towa­rzy­szą czło­wie­kowi od zawsze. Nasze zmy­sły są przy­sto­so­wane do tego, by móc roz­róż­niać wiele róż­nych zapa­chów i sma­ków. Te róż­no­rodne wra­że­nia orga­no­lep­tyczne są two­rzone wła­śnie dzięki związ­kom aro­matycznym, które w natu­ralny spo­sób wystę­pują w spo­ży­wa­nych przez nas owo­cach, warzy­wach, zio­łach czy produktach pochodzenia zwierzęcego. Dzięki roz­wo­jowi nauki mogli­śmy poznać skład che­miczny tych sub­stan­cji, a z bie­giem lat nauczy­li­śmy się je syn­te­ty­zo­wać w labo­ra­to­riach. Posz­li­śmy nawet o krok dalej, ponie­waż odkry­li­śmy związki che­miczne, które dzia­łają na nasze zmy­sły łudząco podob­nie do aro­ma­tów natu­ral­nie wystę­pu­ją­cych w świe­cie przy­rody. Tego typu środki zapa­chowe są okre­ślane mia­nem aro­ma­tów sztucz­nych lub syntetycznych, a przy­kła­dem może być ety­lo­wa­ni­lina, która jest syn­te­tycz­nym odpo­wied­ni­kiem wani­liny (jed­nej ze skła­do­wych dobrze nam zna­nego aro­matu wanilii).

Wiele osób z pew­no­ścią zasta­na­wia się, co kryje się pod nazwą: aro­mat iden­tyczny z natu­ral­nym. Otóż to nic innego jak aro­maty, które zaczęły być pozy­ski­wane sztucz­nie za pomocą róż­nych reak­cji che­micz­nych, a ich budowa che­miczna jest dokład­nie taka sama jak tych natu­ral­nych. Również ich właściwości nie ustępują tym, którymi cechują się aromaty naturalne.

Ostat­nią grupą aro­ma­tów spo­żyw­czych są wyżej wspomniane aro­maty natu­ralne. Jak sama nazwa wska­zuje, tworzy się je wykorzystując do tego celu tylko materiały pochodzące bezpośrednio ze środowiska. Dzielą się one na trzy grupy w zależności od surowca użytego do ich produkcji. Wyróżniamy aromaty roślinne, zwierzęce oraz pozyskane na drodze biotechnologicznej, przy wykorzystaniu odpowiednich mikroorganizmów zdolnych syntetyzować pożądane przez nas substancje zapachowe.

Aromaty w żywności – czy są bezpieczne dla zdrowia?

Wszystkie substancje, które są dodawane do spożywanego przez nas jedzenia, muszą spełniać szereg norm, które określają czy dany związek chemiczny jest bezpieczny dla zdrowia człowieka czy też nie. Aromaty nie są wyjątkiem od tej reguły, dlatego ich obecność w produktach spożywczych jest w pełni kontrolowana. Wszystkie rodzaje aromatów, zanim zostaną użyte jako dodatek do żywności, muszą przejść testy, które nie tylko sprawdzą ich bezpieczeństwo dla organizmu człowieka, ale także określą maksymalne dawkowanie. Te procedury powinny być wystarczającym dowodem na to, iż nie powinniśmy bać się żywności zawierającej aromaty spożywcze. Ewentualnym wyjątkiem od powyższych reguł mogą być pojedyncze przypadki nietolerancji danego aromatu bądź grupy aromatów. Jednak wynikają one raczej z dysfunkcji naszego organizmu, a nie z faktycznej szkodliwości tych substancji chemicznych.

Zastosowanie aromatów i przepisy prawne

Przepisy prawne szczegółowo określają możliwości zastosowania aromatów w żywności, a także zasady ich oznakowania na etykietach. Zarówno aromaty sztuczne jak i naturalne muszą być odpowiednio opisane, a informacja o nich nie może w żadnym przypadku wprowadzać konsumenta w błąd.Podstawową regulacją prawną, która obowiązuje producentów żywności stosujących aromaty smakowe jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie środków aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych. Z tej definicji możemy dowiedzieć się m.in. kiedy i w jaki sposób możemy używać słów “aromat naturalny”.Jeśli chodzi o aromaty sztuczne to warto wiedzieć, iż zgodnie z prawem można je dodawać tylko do żywności przetworzonej. Zabronione jest aromatyzowanie owoców, warzyw czy mięsa. Należy też stosować tylko taką ich ilość, jaka jest niezbędna do uzyskania lepszego aromatu. Dodatkowo na etykiecie gotowego produktu należy wyszczególnić te substancje, które mogą być alergenami.

Rosnące zainteresowanie naturalnymi aromatami spożywczymi

Naturalne aromaty spożywcze zyskują wśród producentów żywności coraz większą popularność. Związane jest to nie tylko z oczywistymi zaletami jakie niesie za sobą ich stosowanie, a więc na przykład poprawienie smaku jedzenia. W grę wchodzą tutaj także kwestie marketingowe. Wysoka świadomość konsumencka sprawia, że decyzja zakupowa nie jest już uzależniona jedynie od ceny, lecz także od składu danego artykułu spożywczego. W świadomości konsumenta słowo “naturalny” stało się synonimem czegoś zdrowego i wartościowego. Właśnie dlatego chętniej wybierane są produkty, których skład zawiera naturalne aromaty spożywcze. Popyt napędza podaż, dlatego producenci żywności komponując smak swoich produktów, tak często opierają się właśnie na tego rodzaju aromatach.